Opzet van de expositie

 

 

Deze virtuele expositie wil een blik werpen op de actuele stand van het onderzoek dat in het kader van het project “Resolutie-Metissen” wordt uitgevoerd en de voornaamste archiefbronnen waarmee de onderzoekers aan de slag gaan. Deze expositie weerspiegelt dus in zeker mate het onderzoek dat sinds september 2019 werd verricht, toen de eerste fase van het onderzoeksproject van start ging. Deze eerste fase heeft vooral een heuristische en archivalische opdracht en heeft een looptijd van vier jaar. De tweede fase van het project zal een uitgebreide historische studie omvatten van de discriminerende praktijken waarvan metissen het doelwit waren en de rol die burgerlijke en religieuze autoriteiten hierin opnamen. Deze tweede fase zal binnenkort van start gaan. Meer informatie over het onderzoeksproject vind je op de website www.metis.arch.be 

​

Deze expositie wil een breed publiek de mogelijkheid bezorgen om kennis te nemen van het werk van de onderzoekers en wil context bieden aan de documenten waarmee zij aan de slag gaan. Het onderzoeksteam hoopt hiermee ook bij de dragen tot een grotere bewustwording rond deze miskende geschiedenis. Hierbij wil het team bovenal recht doen aan de erkenningsstrijd van de metissen en de individuele en collectieve acties die hieraan hebben bijgedragen.

​

​

Methodologie 

​

De gekozen thema’s bieden aanknopingspunten voor reflectie en verder onderzoek en werpen licht op enkele uitdagingen waarmee de onderzoekers worden geconfronteerd. Ze brengen verschillende archiefcollecties met elkaar in verbinding, maar wijzen ook op stiltes en vragen waar de onderzoekers (nog) geen antwoord op hebben. De geselecteerde documenten zijn afkomstig uit verschillende archiefbestanden waarmee de onderzoekers in contact komen. Meer informatie over deze bestanden vind je in de bronnengids. 

Deze collecties zijn disparaat qua inhoud en omvang en zijn niet in gelijke mate toegankelijk. Via deze virtuele expositie hopen de onderzoekers dus een zekere ontsluiting te verlenen aan documenten en collecties die voordien ontoegankelijk waren en zelden of nooit (integraal) bestudeerd zijn. Omdat het onderzoek nog lopende is, komen niet alle archieven waarmee de onderzoekers werken aan bod. 

De geselecteerde documenten plaatsen de geschiedenis van de metissen in een breed chronologisch en geografisch kader, dat zowel de koloniale als postkoloniale periode omhelst. Hoewel de geschiedenis van de metissen absoluut meertalig is, zijn de getoonde documenten hier vooral in het Frans opgesteld, wat de voertaal van de Belgische koloniale administratie was. Sommige documenten zetten daarnaast ook bijzondere of minder gehoorde bijdragen en stemmen in verf, of documenteren eerder ‘afwijkende’ trajecten. Ze illustreren dus de diversiteit en complexiteit die de geschiedenis van de metissen, net als de archieven die hun levens documenteren, kenmerken.

​

​

Anonimisering

​

Het anonimiseren van persoonsgegevens van levende personen is wettelijk verplicht. Voor zover deze ingreep geen afbreuk doet aan hun inhoudelijke interpretatie, hebben we ervoor gekozen om alle geselecteerde documenten te anonimiseren om de privacy van de metissen en hun families maximaal te respecteren. Namen van publieke figuren en overheidsambtenaren werden niet geanonimiseerd, op grond van het beginsel dat archieven en handelingen van officiële autoriteiten openbaar en toegankelijk moeten zijn. 

​

​

Iconografische bronnen

​

Naast tekstuele documenten bevat de expositie ook afbeeldingen, waarvan de meerderheid afkomstig is uit de beeldbank van het AfricaMuseum. Hier kozen de onderzoekers ervoor om enkel oudere beelden op te nemen en de gezichten van de geportretteerden herkenbaar te houden. De expositie wil een centrale plek toekennen aan de bijdragen van individuen, in het bijzonder van personen die in koloniale archieven vaak slechts marginaal aan bod komen. Het vervagen van hun gezichten zou bijdragen aan hun verdere uitwissing van het dominante geschieddiscours. De onderzoekers werken echter slechts sporadisch met iconografisch materiaal. Gezien deze expositie vooral inzage wil bieden in de werkzaamheden van de onderzoekers, zou het een valse indruk geven mochten we fotografisch materiaal hier oververtegenwoordigd weergeven. 

​

​

Disclaimer

 

Alle getoonde documenten en illustraties werden zorgvuldig geselecteerd en besproken door het onderzoeksteam. De teksten die de documenten vergezellen werden met zorg opgesteld en rijken een contextualisering aan van de inhoud en de toestand waarin het document werd opgesteld en bewaard. De onderzoekers zijn er zich ten volle van bewust dat sommige illustraties en documenten als beledigend, racistisch en schokkend kunnen worden ervaren. We nodigen iedereen die vragen heeft of de inhoud van deze expositie wenst te bespreken uit om contact met de curatoren op te nemen via het adres metis@arch.be. 

​

Sommige geografische termen verwijzen naar de oude koloniale benamingen van steden en gebieden. We vinden deze namen terug in historische documenten, maar ze komen niet langer overeen met de actualiteit. Met "Ruanda-Urundi" verwijzen we naar het gebied dat nu de onafhankelijke republieken Rwanda en Burundi omvat. Bepaalde historische termen worden daarnaast tussen aanhalingstekens weergegeven, zoals "inlander" en "het blanke ras". Deze reflecteren bepaalde mentaliteiten die bepalend waren voor de geschiedenis van de metissen. Het team is zich echter bewust van hun pejoratieve en beledigende implicaties en distantieert zich van elk gebruik dat niet ten dienste staat van wetenschappelijk en historisch onderzoek. 

​

​

Contact met het onderzoeksteam

​

Deze expositie werd vormgegeven door Delphine Lauwers en Chiara Candaele, wetenschappelijk medewerkers van het onderzoeksprojet "Resolutie-Metissen", en Jeanne Garcia, die vijf maanden stage liep bij het onderzoeksteam. Zowel het onderzoeksproject als deze expositie hebben een participatieve opzet. Veel reflecties van de onderzoekers hebben vorm gekregen door de kennis en ervaringen die metissen en andere ooggetuigen met hen hebben gedeeld. We verwelkomen daarom alle opmerkingen, suggesties en informatie die kunnen bijdragen tot een beter begrip van de getoonde archiefstukken en de geschiedenis die zij (niet) documenteren. Het onderzoeksteam heeft eveneens de opdracht om zoekvragen van metissen en hun nakomelingen te behandelen en hen toegang te verlenen tot de archiefdocumenten die hen aanbelangen. Wie zelf op zoek is, kan zich steeds richten tot het adres metis@arch.be.